Ülkemizde 14 Mart tarihinde kutlanan tıp bayramı aslında sağlık alanında gece gündüz emek verip ter döken çalışanlar için hem bir kutlama, hem çalışma alanındaki sorunlara dikkat çekme, hem de meslekteki önemli olay ve kişileri anma etkinliği.
Bu etkinlik farklı tarihlerde de olsa Dünya’nın çeşitli yerlerinde gerçekleştiriliyor. Örneğin Hindistan’da ünlü Doktor Bidhan Chandra Roy’un doğum yıldönümü olan 1 Temmuz günü kutlanırken, ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü de ABD’de tıp bayramı olarak kutlanıyor.
II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet’in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulduğu gün 14 Mart 1827 ise ülkemiz için tıp bayramı olarak her yıl kutlanıyor.
Stratejik Yönetim ile Tıp Bayramının ne ilgisi var?
Okuyucalarımın bu soruyu sorduklarını duyar gibiyim.
Strateji kelimesinin etimolojik kökeni Eski Yunanca’ya dayanıyor. Strateji, Eski Yunanca “stratos” (ordu) ve “ago” (yönetmek, yön vermek) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Strateji kelimesinin sözlük anlamı ise “bir amaca varmak için eylem birliği sağlama ve düzenleme sanatı” şeklinde karşımıza çıkıyor. Strateji, özellikle askeri terminolojide çok sık kullanılan bir kavram.
Savaş ve strateji demişken, ülkemiz açısından tıp bayramının başlangıç noktasına bakalım. Tıp bayramına ilişkin ilk kutlama, 14 Mart 1919’da işgal altındaki İstanbul’da yapılıyor. O gün tıp okulu öğrencileri, Hikmet Boran’ın önderliğinde işgali protesto ediyorlar. O dönemin ünlü doktorlarının da destek verdiği protesto, tıp bayramında, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak tarihe geçiyor.
Bu açıdan bakıldığında aslında ne kadar kritik bir gün olduğu, bir duruşu simgelediği “bir amaca varmak için eylem birliği sağlamak” adına önemli bir adım olduğunu görüyoruz.
Tıp Bayramının Günümüzde Stratejik Açıdan Önemi Nedir?
Her ne kadar Strateji kavramı savunma alanında geniş olarak kullanılan bir ifade olsa da zaman içerisinde yönetim alanında da kullanılmaya başlanıyor. Özellikle yoğun mesleki bilgiyi, uzmanlaşmayı gerektiren karmaşık sağlık sisteminde, rekabetçi unsurların yanı sıra sektörün doğasından kaynaklanan birçok sorun, sunulan sağlık hizmetlerinin etkin bir şekilde ortaya konulmasında engeller oluşturabiliyor.
Tıpkı savaşlarda olduğu gibi, günümüzde de küreselleşme ve bunun getirdiği yoğun rekabet ortamında başarıya ulaşmak için liderlik ve stratejik yönetim önem taşıyor. İster mesleki açıdan ele alınsın, ister organizasyonel yapılar ve kurumlar açısından ele alınsın, daha etkin ve sağlıklı bir ortamda hizmet sunulması için ortak amaçların belirlenmesi ve bu amaçlara başarıyla ulaşılması stratejik yönetim modelinin hayata geçirilmesini gerektiriyor.
Her geçen gün giderek karmaşıklaşan ve yoğunlaşan rekabet ortamında stratejik yönetimin önemini kavrayan ve bunu uygulamakta kararlı olan sistem ve yapıların performans düzeylerinin artacağına şüphe yok. Bu açıdan tıp bayramı, sağlık alanında gece gündüz emek veren, akıl ve alın teri döken tüm sağlık çalışanlarının sağlıklı bir çalışma ortamında, hastaları sağlıklarına kavuşturmaları hedeflerine etkin bir şekilde ulaşabilme isteklerini ve çabalarını temsil ediyor.
Bu ortak amaca ulaşmayı sağlayacak makro ve mikro stratejilerin, stratejik düşünme ve yönetim biçimlerinin etkin bir şekilde uygulanması ise her kademede sağlık yöneticilerinin ve çalışanlarının benimsemesi gereken bir bakış açısı olacaktır.
Sağlık sektöründe ortak amaç ve hedeflere ulaşma isteklerinin tüm paydaşlar tarafından dile getirilmesi ve ortak akıl sağlanması açısından önemli olan bu gün vesilesiyle; hepimizin sağlıklı bir yaşam sürmesi ve hayatımızı daha kaliteli şekilde geçirmemiz için çaba gösteren tüm sağlık çalışanlarının 14 Mart Tıp Bayramlarını kutluyorum.
Saygı ve sevgilerimle
Dr. İbrahim H. KAYRAL